Net gezakt voor je examen, wil je vakken inhalen voor een vervolgstudie of zoek je een volwassen sfeer om je diploma te halen? Dan is een vavo opleiding vaak de kortste route naar je doel. In dit artikel leg ik in duidelijke stappen uit wat vavo is, voor wie het bedoeld is en hoe je kiest tussen vmbo tl, havo of vwo. Je leest ook hoe aanmelding werkt, welke vormen er zijn zoals voltijd en deeltijd, wat het ongeveer kost en hoe begeleiding en studiebelasting eruitzien. Zo weet je precies of vavo bij jou past.
Wat is een vavo opleiding
Vavo staat voor voortgezet algemeen volwassenenonderwijs. Je volgt dezelfde eindexamenvakken en examens als in het reguliere voortgezet onderwijs, maar dan in een setting voor jongvolwassenen en volwassenen. Je kunt een volledig diploma halen voor vmbo tl, havo of vwo, of losse vakken volgen voor certificaten. Met certificaten kun je je diploma afronden of je profiel verbreden voor een vervolgopleiding.
Voor wie is vavo geschikt
Vavo is er voor iedereen van 18 jaar of ouder die nog geen startkwalificatie heeft of vakken wil bijspijkeren. Ben je 16 of 17 en dreig je uit te vallen of ben je gezakt voor enkele vakken? Dan kan je middelbare school je uitbesteden aan een vavo. Je blijft dan ingeschreven bij je school, maar volgt je lessen op het vavo. Ook volwassenen die voor werk, heroriëntatie of een toelatingsdeficiëntie vakken moeten halen, vinden op vavo maatwerk.
Niveaus en routes: vmbo tl, havo en vwo
Je kunt kiezen voor een volledig pakket of losse vakken. Veel vavo opleidingen bieden een compacte leerroute waarbij je in 1 jaar vmbo tl of in 1 tot 2 jaar havo of vwo kunt afronden, afhankelijk van je vooropleiding en het aantal vakken. Heb je alleen nog een vak nodig, dan kies je voor een certificaattraject. Combineer je enkele certificaten, dan kun je deze omwisselen voor een diploma zodra je pakket compleet is.
Diploma in 1 of 2 jaar
Vmbo tl kan vaak in 1 jaar. Havo en vwo vragen meestal 2 jaar voor een volledig pakket. Versnellen kan soms, bijvoorbeeld havo 2 jaar in 1. Dat vraagt discipline en een realistisch rooster.
Losse vakken en doorstroom
Extra vakken zijn handig voor doorstroom naar hbo of universiteit. Denk aan wiskunde B of natuurkunde voor technische opleidingen, of een moderne taal voor een specifieke instroomeis. Ik heb als studieloopbaanbegeleider vaak gezien dat één slim gekozen certificaat het verschil maakt bij toelating.
Flexibele vormen: voltijd, deeltijd en avond
Vavo is maatwerk. Je kunt voltijd studeren met een volledig pakket of deeltijd één of enkele vakken volgen. Sommige locaties bieden ook avondonderwijs. De contacturen per vak zijn compact en er wordt een volwassen studiehouding verwacht. Reken naast de lessen op structurele zelfstudie. Bij een nieuw vak is de studiebelasting hoger dan wanneer je al voorkennis hebt.
Combineren met mbo of werk
Een aantal vavo instellingen biedt een combitraject waarbij je één ontbrekend vo vak afrondt en alvast start met een mbo opleiding. Dat scheelt tijd en geeft ritme. Werk je al of volg je re integratie, dan kun je losse vakken kiezen die passen bij je weekplanning. In de praktijk werkt een strakke agenda met vaste studieblokken het best om achterstand te voorkomen.
Aanmelden en toelating
Als je 18 plus bent
Je schrijft je direct in bij een vavo instelling, vaak ondergebracht bij een roc of mbo. Na aanmelding volgt een intake om je vooropleiding, doelen en haalbaarheid te bespreken. Op basis daarvan wordt je programma samengesteld.
Als je 16 of 17 bent
Overleg met je mentor of decaan. Zij kunnen uitbesteding regelen wanneer vavo voor jou de beste route is. Ben je 17 en niet meer ingeschreven, dan kan de gemeente doorverwijzen als je in dat studiejaar 18 wordt.
Intake en maatwerkprogramma
Tijdens de intake kijkt men niet alleen naar cijfers, maar ook naar zelfstandigheid en plannen. Samen maak je een haalbare opzet voor je vakken, toetsen en eventuele examentraining. Goede afstemming aan het begin voorkomt vertraging halverwege.
Begeleiding, roosters en studiebelasting
Vavo scholen bieden duidelijke structuur en persoonlijke begeleiding. Vaak heb je een vaste coach met wie je na elke toetsperiode je voortgang bespreekt. Reken op minimaal 2 tot 3 uur zelfstudie per vak per week, meer bij exacte vakken of wanneer de stof nieuw is. Kleine groepen en gerichte examentraining helpen je scherp te blijven tot en met de landelijke examens in mei.
Kosten, vergoedingen en reizen
Lesgeld en bijkomende kosten verschillen per instelling en situatie. Als richtpunt: voor een voltijdprogramma geldt veelal een vast jaarbedrag. Deeltijdstudenten betalen vaak per vak of lesuur. Informeer altijd naar het actuele tarief. Er zijn regelingen mogelijk, zoals een tegemoetkoming scholieren via DUO voor bepaalde situaties, of een reiskostenvergoeding wanneer je verder van de locatie woont. Laat je bij de intake precies uitleggen wat voor jou geldt.
Praktische tips uit de praktijk
Begin vroeg met aanmelden zodat je op tijd je intake en plaatsing rond hebt. Maak een realistische planning met voldoende oefenmomenten voor lastige vakken. Kies certificaten die aantoonbaar aansluiten op je vervolgstudie, bijvoorbeeld wiskunde B voor technische richtingen of biologie voor zorgopleidingen. Twijfel je nog over je vervolgkeuze, lees dan eerst rustig door over welke opleiding past bij mij. Wil je richting onderwijs, verdiep je dan in de pabo opleiding en check de doorstroomvoorwaarden zodat je je vavo pakket slim samenstelt.
Conclusie
Een vavo opleiding geeft je volwassen onderwijs, maatwerk en een tweede kans om vmbo tl, havo of vwo te halen of om gerichte certificaten op te bouwen. Met een helder intakegesprek, een strak plan en passende begeleiding is je doel vaak sneller haalbaar dan je denkt. Neem contact op met een vavo instelling in jouw regio, bespreek de toelating en kosten en kies het pakket dat aansluit op jouw volgende stap. Zo maak je je vervolgstudie of loopbaan concreet en haalbaar.
Wat is een vavo opleiding precies?
Een vavo opleiding is volwassenenonderwijs op het niveau van vmbo tl, havo of vwo. Je volgt dezelfde eindexamenvakken en doet dezelfde landelijke examens als in het regulier voortgezet onderwijs. Je kunt kiezen voor een volledig diploma of losse certificaten om je profiel aan te vullen of je diploma compleet te maken.
Kan ik via de vavo opleiding een diploma halen?
Ja. Je kunt een volledig diploma behalen op vmbo tl, havo of vwo. Heb je al eerder vakken gehaald, dan telt dat mee en stel je een maatwerkpakket samen. Ook kun je certificaten verzamelen en die omwisselen voor een diploma zodra je pakket compleet is volgens de geldende exameneisen.
Hoe snel kan ik havo of vwo afronden op de vavo opleiding?
De doorlooptijd hangt af van je startniveau en aantal vakken. Vmbo tl kan vaak in 1 jaar. Havo en vwo duren gemiddeld 2 jaar bij een volledig pakket. Versnellen kan soms, bijvoorbeeld havo in 1 jaar, maar vraagt veel studie uren en een strakke planning die tijdens de intake wordt getoetst op haalbaarheid.
Wat kost een vavo opleiding en zijn er vergoedingen?
De kosten verschillen per instelling en of je voltijd of deeltijd volgt. Vaak betaal je als voltijdstudent een jaarbedrag en als deeltijdstudent per vak of lesuur. Afhankelijk van je situatie zijn er regelingen, zoals een tegemoetkoming via DUO of reiskostenvergoeding. Vraag bij de intake welke vergoedingen voor jou gelden.
Kan ik de vavo opleiding combineren met mbo of werk?
Ja. Veel vavo scholen bieden deeltijd of avondlessen. Sommige instellingen hebben een combitraject met mbo, zodat je een ontbrekend vo vak afrondt en tegelijk aan mbo start. Werk je al, kies dan een passend aantal vakken en plan vaste studieblokken om koers te houden richting toetsing en examen.
